Dat het hebben van werk ervoor zorgt dat mensen gelukkiger zijn is niet geheel nieuw. Een bijdrage leveren aan de maatschappij en zorgen voor eigen levensonderhoud zorgt voor zingeving in het leven.
Bij ons regionaal werkbedrijf Senzer wordt dagdagelijks gewerkt om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt aan werk te helpen en hen daarin langdurig te begeleiden als dat nodig is. Naast mensen met een beperking gaat Senzer ook over reguliere werkelozen waarvan, in de huidige marktomstandigheden, meestal sprake is van langdurige werkeloosheid. Er is in dat geval een mismatch tussen vraag en aanbod.
ABL bezocht recent een lezing bij Senzer aan de raads- en commissieleden van de peelgemeenten over een onderzoek naar de waarde van werk. Wat is het verschil in levenstevredenheid van mensen bij het wel en niet hebben van werk? Daarbij is ook onderscheid gemaakt tussen mensen die bewust niet werken en werkelozen. Hieruit blijkt dat mensen die wel werken over het algemeen tevredener zijn over hun leven dan degene die niet werken. Dat is op zichzelf niet zo opvallend. Er is echter wel onderzoek gedaan naar waarom mensen ontevreden zijn met hun leven. Bij arbeidsongeschikten bleek dit niet zozeer aan het gebrek aan werk te liggen maar lag dit meer aan de dagelijkse klachten over de gezondheid en daarmee de reden om niet te kunnen werken. Onder alle niet-werkenden waren de werkelozen het meest ontevreden over hun leven.
De levenstevredenheid van werkenden is ook verder onderzocht. Van de werkenden is het gedeelte wat de kwaliteit van zijn of haar werk laag vindt ook terug te zien in de levenstevredenheid. Het werk is hierbij door de mensen zelf gekwalificeerd op onder andere de thema’s collega’s, zeggenschap, trots, inhoudelijk leuk, afwisseling, enz.
Conclusie is dat niet alleen het hebben van werk de tevredenheid vergroot maar minstens zo belangrijk dient de kwaliteit van werk goed te zijn om levenstevredenheid te vergroten. Dit kan dus botsen als je verplicht wordt om werk aan te nemen als je in een werkeloosheidsuitkering zit wat niet past bij de kwaliteit van werk op de waarden welke die persoon belangrijk vindt. Dit zorgt juist voor meer uitval en meer uitzichtloosheid omdat het wordt ervaren als werkweigering.
Om de levenstevredenheid van mensen te vergroten moet het streven van Senzer niet alleen zijn om mensen aan het werk te helpen, maar ook oog te hebben voor de kwaliteit van dat werk. Voor iedereen waardevol werk, dit wil Senzer verder gaan verdiepen.
Senzer overweegt hoe nu verder te gaan met werkloosheid in relatie tot de kwaliteit van het werk. Past de baan zich aan aan de mens? Of een beetje van beiden? En hoe lang zijn we bereid hierin te investeren? Er zou meer ruimte moeten worden geboden om de match te maken in plaats van de wettelijke dwang voor werk om uit de uitkering te komen. Het loont om te investeren in passend werk om uiteindelijk duurzaam aan het werk te komen.
Een re-integratie traject is dan misschien op korte termijn niet rendabel, maar op lange termijn wel gezien uitval vaak leidt tot risico’s op maatschappelijk verval (gezondheid/uitkering/belastingen/ schulden/criminaliteit).
In de bijeenkomst had ook een interessant panelgesprek plaats over de beoordeling van een sollicitant. Het aanknopingspunt was de beoordeling van een sollicitant op diploma’s of op iemands ervaring (skills). Hoewel een verschuiving van diploma naar skills maatschappelijk al geruime tijd gaande is, werden hier ook kritische kanttekeningen bij geplaatst. De kritiek komt voort omdat de skills en de relevante werkervaring vaak weldegelijk terug te brengen zijn naar diploma’s uit het verleden en kansen die iemand heeft gekregen. Als je enkel gaat beoordelen op skills en niet meer op diploma’s dan kan iemand met een diploma, die daarna onvoldoende kansen heeft gekregen zich te ontwikkelen, buiten de boot vallen. Dan heeft beoordeling enkel en alleen op skills om ervaring zwaarder te laten tellen zijn doel gemist. Een interessant inzicht waar de meningen nog behoorlijk over zijn verdeeld. Mogelijk wordt dit onderwerp in een vervolgsessie verder uitgediept.
